Η βαρηκοΐα είναι μια διάχυτη αισθητηριακή βλάβη που επηρεάζει σημαντικά την επικοινωνία, την κοινωνική αλληλεπίδραση και τη συνολική ποιότητα ζωής. Η βλάβη αυτή μπορεί να προκύψει από διάφορους παράγοντες, όπως η γενετική προδιάθεση, η γήρανση και τυχόν παθήσεις. Τα άτομα με απώλεια ακοής δυσκολεύονται να ξεχωρίσουν την ομιλία από άλλους θορύβους ή να αντιληφθούν όλες τις λέξεις που αρθρώνει ο συνομιλητής τους, ενώ ζητά συχνά από τους άλλους να ανεβάσουν την ένταση της φωνής τους. Οι συνέπειες της βαρηκοΐας εκτείνονται πέρα ​​από την ακουστική ανεπάρκεια, καθώς δημιουργούν προβλήματα κι εμπόδια σε κοινωνικό, συναισθηματικό και γνωστικό επίπεδο. Κατά συνέπεια, η αντιμετώπισή της απαιτεί μια ολοκληρωμένη κατανόηση των τύπων, της αιτιολογίας και των διαθέσιμων μέσων διαχείρισης της.

Τύποι βαρηκοΐας

Η απώλεια ακοής κατηγοριοποιείται ευρέως σε τρεις κύριους τύπους: βαρηκοΐα αγωγιμότητας, νευροαισθητήρια βαρηκοΐα και μικτή απώλεια ακοής. Ο πρώτος τύπος εμφανίζεται λόγω προβλημάτων στο έξω ή στο μέσο αυτί, με αποτέλεσμα να μειώνεται η μετάδοση ηχητικών κυμάτων στο έσω αυτί. Η νευροαισθητήρια απώλεια ακοής προκύπτει από βλάβη στο εσωτερικό αυτί ή στο ακουστικό νεύρο, επηρεάζοντας τη μετατροπή των ηχητικών κυμάτων σε νευρικά σήματα. Η μικτή απώλεια ακοής τέλος, συνιστά ένα συνδυασμό των δύο ανωτέρω τύπων βαρηκοΐας.

Βαρηκοΐα: Οι πιο συχνές αιτίες

Η κατανόηση των υποκείμενων αιτιών της απώλειας ακοής είναι πρωταρχικής σημασίας για την εφαρμογή στοχευμένων στρατηγικών πρόληψης και διαχείρισης. Τα πιο κοινά αίτια εκδήλωσης βαρηκοΐας είναι:

• Γενετικοί παράγοντες: Η κληρονομική προδιάθεση διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση βαρηκοΐας.
• Ανάπτυξη βλάβης στο έσω αυτί και ιδίως στα νευρικά κύτταρα του κοχλία, λόγω παραγόντων όπως η έκθεση σε δυνατούς θορύβους ή η γήρανση.
• Εκτεταμένη συσσώρευση βύσματος κυψελίδας (κερί αυτιού).
• Γήρανση (πρεσβυακουσία): Η σχετιζόμενη με την ηλικία απώλεια ακοής, γνωστή ως πρεσβυακουσία, είναι μια κοινή πάθηση που επηρεάζει ηλικιωμένους ασθενείς.
• Λήψη ωτοτοξικών φαρμάκων.
• Ορισμένες παθήσεις, όπως ιογενείς ή βακτηριακές λοιμώξεις (π.χ. μέση ωτίτιδα), αυτοάνοσες διαταραχές ή η νόσος του Meniere προκαλούν βαρηκοΐα.
• Η ωτοσκλήρυνση, μια πάθηση που εκδηλώνεται με την καθήλωση των ακουστικών οσταρίων.
• Όγκοι ή εξογκώματα στο κροταφικό οστό
• Ακουστικό νευρίνωμα (όγκος του ακουστικού νεύρου)
• Διάτρηση τυμπάνου.

Διάγνωση και επιλογές διαχείρισης για τη βαρηκοΐα

Η αποτελεσματική διαχείριση της βαρηκοΐας περιλαμβάνει αρχικά την επιτυχή αναγνώριση του αιτιολογικού παράγοντα. Η έγκαιρη ανίχνευση μέσα από έναν πλήρη ακουολογικό έλεγχο, ο οποίος περιλαμβάνει ακουόγραμμα, τυμπανόγραμμα και προσδιορισμό των ακουστικών αντανακλαστικών, είναι απαραίτητη. Επίσης, ιδιαίτερα σημαντική εξέταση είναι και η ωτομικροσκόπηση, η επισκόπηση δηλαδή του ωτός με οπτικό μικροσκόπιο, κατά την οποία ανευρίσκονται παθολογίες όπως ωτίτιδα, βύσμα κυψελίδας ή διάτρηση τυμπάνου.

Εάν η απώλεια ακοής οφείλεται σε συσσώρευση βύσματος κυψελίδας, ο ενδελεχής καθαρισμός μπορεί να επιλύσει το πρόβλημα. Η διάτρηση τυμπάνου αντιμετωπίζεται χειρουργικά, μέσω μιας επέμβασης που αποκαθιστά την τρύπα στο τύμπανο, γνωστή ως τυμπανοπλαστική. Η επιλογή θεραπείας για την ωτοσκλήρυνση είναι επίσης χειρουργική, με μια επέμβαση που ονομάζεται οσταριοπλαστική. Σε περιπτώσεις βαρηκοΐας όπου ο αιτιολογικός παράγοντας δε μπορεί να αποκατασταθεί χειρουργικά ή φαρμακευτικά, τα ακουστικά βαρηκοΐας είναι η πιο κοινή επιλογή διαχείρισης για ήπια έως μέτρια νευροαισθητήρια βαρηκοΐα, ενίσχυση των ήχων και βελτίωση της ευκρίνειας της ομιλίας. Τέλος, μπορούν να τοποθετηθούν χειρουργικά κοχλιακά εμφυτεύματα, τα οποία δεν διορθώνουν κάποιο αίτιο, αλλά την ίδια την απώλεια ακοής. Τα εμφυτεύματα αυτά συνιστώνται για ιδιαίτερα εκτεταμένη βαρηκοΐα, τα οποία λειτουργούν παρακάμπτοντας τα κατεστραμμένα αισθητήρια κύτταρα για να διεγείρουν άμεσα το ακουστικό νεύρο. Ο Χειρουργός ΩΡΛ στην Αθήνα Dr.Πέτρος Λίτος, ανευρίσκοντας το αίτιο πίσω από τη βαρηκοΐα κι εφαρμόζοντας τα κατάλληλα μέτρα διαχείρισης, προσφέρει τη δυνατότητα στους ασθενείς να απολαμβάνουν μια ικανοποιητική, χωρίς εμπόδια καθημερινότητα.