Οι αμυγδαλές αποτελούν μάζες λεμφικού ιστού που βρίσκονται εντός της στοματικής κοιλότητας, στα πλάγια του λαιμού. Αυτές διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην προστασία του ανοσοποιητικού συστήματος, καθώς συμβάλλουν στην καταπολέμηση βακτηρίων και ιών που εισέρχονται στο σώμα μέσω του στόματος, προλαμβάνοντας τυχόν λοιμώξεις. Ο ρόλος αυτός των αμυγδαλών είναι ιδιαίτερα σημαντικός κατά την παιδική ηλικία, ενώ με την πάροδο του χρόνου παύει να καθίσταται ιδιαίτερα χρήσιμος. Οι πιο συχνές παθήσεις που αφορούν τις αμυγδαλές είναι η ανάπτυξη λοίμωξης (αμυγδαλίτιδα) ή η υπερβολική αύξηση του μεγέθους τους (υπερτροφία), δυο καταστάσεις που προκαλούν σημαντική ενόχληση και επηρεάζουν τη γενική υγεία. Σε τέτοιες περιπτώσεις, μπορεί να συνιστάται χειρουργική επέμβαση, η κυριότερη επιλογή εκ των οποίων είναι η αμυγδαλεκτομή, δηλαδή η ολική αφαίρεση των αμυγδαλών. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να εφαρμοστεί μερική αφαίρεση των αμυγδαλών, μια επέμβαση που είναι γνωστή ως αμυγδαλοτομή.

Αμυγδαλεκτομή: Πότε ενδείκνυται η ολική αφαίρεση αμυγδαλών και πώς πραγματοποιείται

Η αμυγδαλεκτομή περιλαμβάνει την πλήρη αφαίρεση των αμυγδαλών, σε περίπτωση που υφίστανται οι κατάλληλες ενδείξεις. Σε αυτές συγκαταλέγονται τα πολλαπλά επεισόδια οξείας αμυγδαλίτιδας μέσα σε ένα χρόνο, η οποία αποτυγχάνει να ανταποκριθεί σε συντηρητικές θεραπευτικές επιλογές. Η αμυγδαλεκτομή ενδείκνυται επίσης σε περιπτώσεις χρόνιας αμυγδαλίτιδας, δηλαδή επίμονης φλεγμονής και μόλυνσης των αμυγδαλών, μια πάθηση η οποία προκαλεί σημαντική ενόχληση αλλά και κινδύνους που επηρεάζουν την καθημερινότητα του ασθενούς. Παράλληλα, σε περιπτώσεις που σχηματίζεται απόστημα γύρω από τις αμυγδαλές, δηλαδή περιαμυγδαλικό απόστημα, προκαλώντας ετερόπλευρα έντονο πόνο και δυσκολία στην κατάποση, συνιστάται η αμυγδαλεκτομή. Άλλο ένα ζήτημα που αντιμετωπίζεται με τη συγκεκριμένη επέμβαση είναι η υπερτροφία των αμυγδαλών, δηλαδή η υπερβολική αύξηση του μεγέθους τους. Αυτή μπορεί να οδηγήσει σε αναπνευστικές δυσκολίες, αποφρακτική υπνική άπνοια και άλλα συναφή προβλήματα ιδίως κατά την παιδική ηλικία.

Ως προς τις τεχνικές που εφαρμόζονται για την πραγματοποίηση της επέμβασης, μπορεί να εφαρμοστεί είτε η κλασική τεχνική με τη χρήση νυστεριού ή χειρουργικού ψαλιδιού, είτε η πιο σύγχρονη τεχνική εφαρμογής θερμικής ενέργειας για την αφαίρεση των αμυγδαλών. Η εφαρμογή θερμικής ενέργειας επιτυγχάνεται με τον ηλεκτροκαυτηριασμό, ελαχιστοποιώντας την αιμορραγία κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Γενικότερα, η αμυγδαλεκτομή είναι μια ευρέως διαδεδομένη επέμβαση με μακρά ιστορία επιτυχημένων αποτελεσμάτων. Η επέμβαση αυτή προσφέρει πολλά οφέλη, συμπεριλαμβανομένης σημαντικής μείωσης της συχνότητας και της σοβαρότητας των λοιμώξεων της περιοχής του φάρυγγα, βελτιωμένη ποιότητα ζωής και ανακούφιση από τα σχετικά συμπτώματα όπως πονόλαιμος, δυσκολία στην κατάποση και κακοσμία του στόματος, ενώ αντιμετωπίζονται και τα επεισόδια αποφρακτικής υπνικής άπνοιας. Ωστόσο, ενώ η αμυγδαλεκτομή είναι γενικά ασφαλής και αποτελεσματική, η ανάρρωση του ασθενούς ενδέχεται να είναι δύσκολη, με παρατεταμένο πόνο στο λαιμό και χαμηλό ποσοστό μετεγχειρητικής αιμορραγίας, η οποία όμως είναι διαχειρίσιμη. Η εμφάνιση των συγκεκριμένων επιπλοκών μειώνεται με τη μερική, αντί για ολική, αφαίρεση των αμυγδαλών, μια επέμβαση γνωστή ως αμυγδαλοτομή ή ενδοκαψική αμυγδαλεκτομή.

Αμυγδαλοτομή: Ενδείξεις και διαδικασία

Η αμυγδαλοτομή, γνωστή ως μερική ή ενδοκαψική αμυγδαλεκτομή, περιλαμβάνει την αφαίρεση μόνο ενός τμήματος των αμυγδαλών, αυτό το οποίο είναι υπερτροφικό και δημιουργεί προβλήματα απόφραξης. Αυτή η διαδικασία στοχεύει στη μείωση του μεγέθους των αμυγδαλών διατηρώντας παράλληλα την ανοσολογική τους λειτουργία. Συχνά θεωρείται ως μια λιγότερο επεμβατική εναλλακτική της αμυγδαλεκτομής. Στις κύριες ενδείξεις για την πραγματοποίηση αμυγδαλοτομής συγκαταλέγεται η ύπαρξη υπερτροφίας αμυγδαλών χωρίς όμως συχνά επεισόδια αμυγδαλίτιδας. Επίσης στην πολύ παιδική ηλικία συνιστάται κυρίως η αμυγδαλοτομή, η μερική αφαίρεση δηλαδή των αμυγδαλών, γιατί σε αυτήν την ηλικία οι αμυγδαλές συμβάλλουν περισσότερο στην άμυνα του ανοσοποιητικού συστήματος.  Για παράδειγμα, η αμυγδαλοτομή ενδέχεται να συνιστάται σε παιδιά που πάσχουν από αποφρακτική υπνική άπνοια λόγω υπερτροφίας αμυγδαλών.

Κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης επέμβασης, αφαιρείται το μεγαλύτερο τμήμα του λεμφικού ιστού των αμυγδαλών ενώ η κάψα που περιβάλλει τις αμυγδαλές, διατηρείται ανέπαφη, μαζί με ένα μικρό κομμάτι λεμφικού ιστού. Οι τεχνικές αμυγδαλοτομής ποικίλλουν, αλλά η πιο συνηθισμένη προσέγγιση είναι η χρήση θερμικής ενέργειας μέσω ραδιοσυχνοτήτων για τη μείωση του μεγέθους των αμυγδαλών. Αφήνοντας την κάψουλα ανέπαφη, η διαδικασία στοχεύει στη διατήρηση της ανοσολογικής λειτουργίας των αμυγδαλών. Παράλληλα, η μερική αφαίρεση των αμυγδαλών συνεπάγεται μειωμένο μετεγχειρητικό πόνο, ταχύτερο χρόνο ανάρρωσης και χαμηλότερο κίνδυνο μετεγχειρητικής αιμορραγίας σε σύγκριση με την αμυγδαλεκτομή. Σπανίως υπάρχει το ενδεχόμενο, μετά από αμυγδαλοτομή, εκ νέου ανάπτυξης των αμυγδαλών.

Μερική και ολική αφαίρεση αμυγδαλών: Ποια είναι η βέλτιστη χειρουργική επιλογή

Η επιλογή της κατάλληλης χειρουργικής προσέγγισης για την αντιμετώπιση πολλών παθήσεων των αμυγδαλών εξαρτάται από πλήθος παραμέτρων. Οι παράμετροι αυτοί περιλαμβάνουν τη σοβαρότητα της υποκείμενης πάθησης, την ηλικία του ατόμου, το ιατρικό ιστορικό και τις προσωπικές προτιμήσεις. Η αμυγδαλοτομή θεωρείται λιγότερο επεμβατική επέμβαση με δυνητικά μειωμένο μετεγχειρητικό πόνο και ταχύτερο χρόνο αποκατάστασης σε σύγκριση με την αμυγδαλεκτομή. Ωστόσο, μπορεί να μην είναι κατάλληλη για όλες τις περιπτώσεις και η απόφαση θα πρέπει να ληφθεί ύστερα από ενημέρωση με έμπειρο χειρουργό ΩΡΛ. Ο Χειρουργός ΩΡΛ στην Αθήνα, Dr. Πέτρος Λίτος, αξιολογεί τις παραμέτρους σε κάθε περίπτωση και προτείνει την κατάλληλη χειρουργική τεχνική αφαίρεσης αμυγδαλών.